Categorie: Kenniscentrum

Toxische wezens

Je hebt ze in verenigingen, op je werk, op school en misschien zelfs bij je thuis: wezens die je heel traag leegzuigen, toxische wezens.

Toxische wezens maken je het leven zuur. Het zijn de intriganten, leugenaars, narcisten, sociopathen, psychopaten, emotioneel onstabielen, paranoïden en predatoren.

Hoe komt het dat je in hun val trapt?

Omdat het een proces is van binding, opbouw van agressie, schuldverlegging of excuses en herhaling.

Een toxisch wezen benadert je, zoekt uit of je een interessant slachtoffer bent en gaat aan de slag. Dat proces kan bewust zijn, maar zo af en toe is het ookonbewust. Alles hangt af van de persoonlijkheid van het wezen of zijn stoornis. De constante in alle verhalen is dat eens je het merkt is het eigenlijk al te laat. Je hangt vast.

Ons aanpassingsvermogen is een sterk overlevingsmechanisme. Op de koop toe zijn we geprogrammeerd om niet alleen te willen zijn. Eens zo’n toxisch wezen in je leven is geslopen wil je, ondanks de problemen die relatie onderhouden. Ook dat is een overlevingsmechanisme. Beter een slechte relatie dan geen relatie, beter een slecht werk dan geen werk, beter een vervelende klant dan geen klant… en ga zo maar door.

Het slachtoffer past zich aan, slikt de pijn en het toxisch wezen kan z’n gang gaan.

We zijn uniek, en ook weer niet…

• We zoeken connectie met anderen.
• We krijgen verdriet door verlies en proberen verlies te vermijden.
• We houden niet van afwijzing
• We zoeken erkenning en aandacht
• We willen gerustgesteld worden
• We steken meer energie in het vermijden dan pijn dan in het zoeken van plezier
• We houden er niet van om belachelijk te worden gemaakt
• We trekken het ons aan wat anderen van ons vinden
• We zoeken een vorm van controle over ons leven

Toxische wezens spelen vaak in op die universele gevoelens.

Oorzaken

Nature, nurture.

Naast de typische stoornissen die we klasseren onder nature is ondertussen bewezen dat nurture een belangrijke oorzaak is. Kinderen leren sociaal gedrag door imitatie. Volgens verschillende studies is het wegvallen van sociaal contact door bijvoorbeeld veelvuldig gebruik van de ‘sociale’ media en het afschuiving van opvoeding naar het onderwijs een belangrijke oorzaak van het oprukkend narcisme.

Kinderen leren sociaal gedrag door imitatie, geef toe dat het alleen maar fout kan lopen als ze imiteren van wat er zich op Facebook afspeelt.

Verder is het ook zo dat ouders onder enorme tijdsdruk staan, opvoeding wordt soms helemaal overgelaten aan leerkrachten. Uit een misplaatst schuldgevoel zijn ouders coulanter in de opvoeding. Kinderen worden kleine heersertjes. Ze bepalen de vrije tijd van de ouders, wat er op tafel komt en leren hun zin te krijgen.

Ook cultuur kan een oorzaak zijn. Het niet (willen) begrijpen van de hier geldende regels.

Narcisme

De narcist stelt zichzelf centraal, hij is de koning, heerser, allesweter.

Paranoia

Paranoïde persoonlijkheden zien in alles een bedreiging. Ze vrezen het slachtoffer te worden van andermans slechte bedoelingen.

Antisociale persoonlijkheidsstoornis

Mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis voelen geen sympathie en/of emoties. In tegenstelling tot de narcist draait het niet persé om hen zelf. Het gevoelsgedeelte in hun hersenen is uitgeschakeld.

Een antisociale persoonlijkheidsstoornis gaat vaak samen met een of meer van de volgende psychische aandoeningen:

• Angststoornissen
• Klinische depressie
• Stoornis in de impulsbeheersing
• Periodieke explosieve stoornis
• Middelenmisbruik
• Reactieve hechtingsstoornis
• Somatisatiestoornis
• ADHD en ADD
• Borderline persoonlijkheidsstoornis
• Theatrale persoonlijkheidsstoornis
• Narcistische persoonlijkheidsstoornis
• Sadistische persoonlijkheidsstoornis

Predatoren

Predatoren hebben een doel. Ze sluipen vaak binnen om je afhandig te maken van je centen maar er kunnen ook andere motieven zijn.

Profiel van een toxisch wezen

• Charmant en innemend. Vaak net iets te…

• Minachtend over anderen, anderen zijn dom en/of slecht.

• Lak aan regels, lak aan de wet.

• Komen vaak in conflict met anderen, waarbij de anderen altijd de schuldigen zijn.

• Vertoont sociaal wenselijk gedrag in het bijzijn van ‘derden’.

• Gebrek aan inlevingsvermogen en berouw.

• Leugenachtig en ofwel agressief bij betrapping of het slachtoffer heeft het verkeerd begrepen.

De vicieuze cirkel

De opbouw en herhaling van feiten maakt je onzeker(der) waardoor je weerstand vermindert, waardoor het toxisch wezen nog gemakkelijker zijn gang kan gaan. Je wordt stilaan opgevreten. Dit gaat vaak gepaard met fysieke pijn door aanhoudende stress.

Uiteindelijk ontploft de boel. De ontploffing is relatiebreuk, ontslag, PTSD, depressie, burn-out of zelfmoord.

De schuldige

Het slachtoffer is altijd schuldig. Nadat de boel ontploft is hoor je zo’n toxisch wezen heel vaak dingen zeggen als “ze pestte me”, “ze doet haar werk niet goed”, “ze deed het me doen”. Die schuldverlegging is typisch.  Sommigen gaan zelfs zover om zichzelf slachtoffer te noemen en een haatcampagne op te zetten tegen het echte slachtoffer.

De omgeving

De pijn die het gevolg is van emotionele agressie, is niet meetbaar. We zijn geconditioneerd om emotionele agressie te aanvaarden. “Doe niet flauw”, “daar wordt je sterk van”, trek het je niet aan”,  “het zijn maar woorden”, “zo erg zal het wel niet zijn”, je beeld je iets in”, “lees je niet teveel de Flair”.

Pijn is pijn

Het is niet omdat de pijn niet meetbaar is, dat er geen pijn is. Pijn is pijn, fysiek of emotioneel. 

De oplossingen

Behalve de predator zal geen van de andere toxische wezens toegeven dat de fout bij hen ligt. Mochten ze inzicht hebben in hun stoornis en er iets aan willen doen dan zouden ze in behandeling zijn. Dit maakt het advies “praat ermee” zo goed als zinloos. Meer nog, het kan hen een opening geven naar herhaling. Ze spelen schuldbesef, beloven beterschap en gaan  gewoon door.

De meest gehoorde reacties zijn: “ik ben hier niet het probleem”, “wie zegt dat?”, “Je weet niet waarover je het hebt”.

Op de koop te kan er zich een bijkomend probleem stellen. Het toxisch wezen kan ervan overtuigd raken dat het slachtoffer met iemand over de situatie praat wat gelijk staat met verraad, of hij ziet het praten over een hem toegemeten probleem als een belediging.

Hoe goedbedoeld het advies ook mag zijn, praten met een toxisch wezen leidt vaker tot meer problemen dan tot een oplossing.

Doe-het-zelf psychologen

Slachtoffers willen soms zelf een oplossing zoeken voor de problemen, ze raadplegen dokter Google en hopen dat ze een manier zullen vinden om de dader te ‘genezen’. Ook dit kan alleen maar fout gaan. Je kan niet iemand stiekem in therapie duwen, zelfs al zou je ervoor zijn opgeleid. Dat laatste is cruciaal: opgeleid. Zodra het toxisch wezen een verandering in je gedrag merkt zullen er gevolgen zijn.

Medische hulp

Hoe krijg je een toxisch wezen zover dat hij medische hulp zoekt?

Dreigen met vertrek, ontslag, scheiding? Het gevolg is in het beste geval een tijdelijke pauze met daarna een herval. 

De zachte aanpak? Nogmaals, voor het toxisch wezen is er niks aan de hand, het slachtoffer is het probleem.

Wat dan wel?

Begrijp de aanpak en modus operandi. Begrijp dat een relatie met een toxisch wezen destructief is. Er is eigenlijk maar 1 juiste oplossing: afstand. Een scheiding tussen het toxisch wezen en slachtoffer.

Mensen zijn vaak blind door onwetendheid. Ze zien dingen, voelen dingen maar weten niet wat ze zien of voelen waardoor ze zich vaak settelen in een toxische relatie.

Enkele waarschuwingen

Als je bovenstaande leest en denkt zo’n toxisch wezen in je buurt te hebben, hou er dan rekening mee dat elke relatie wel eens een dipje heeft en dat iedereen wel eens toxisch gedrag kan vertonen.

We hebben de problematiek bekeken vanuit ons perspectief (zelfverdediging, weerbaarheid) en niet vanuit dat van een medisch gevormde. 

We hebben het in de tekst over een mannelijk toxisch wezen, er is echter geen aanleiding voor om te denken dat er meer mannelijke dan vrouwelijke toxische wezens zijn. Dit was gewoon om te voorkomen dat er telkens hij/zij moest worden gebruikt wat de leesbaarheid van de tekst niet ten goede zou komen.

Mentaal, verbaal en fysiek weerbaar worden?

Neen zeggen en ingaan tegen mensen die het niet goed met je bedoelen is eenuitdaging waar wij je kunnen bij helpen. Probeer eens een Krav Maga Essentials of Girls Only training.

Een gratis proefles boeken? Klik hier!

Nathalie Heylen

Luc Van Laere

Een inbraak is traumatisch, je beseft dat er iemand je privésfeer is binnengedrongen, door je ondergoed is gegaan. Je bent zaken kwijt die emotionele waarde hebben. Eén van de meest voorkomende reacties van slachtoffers is “blij dat ik niet thuis was”. Als echter blijkt dat de inbrekers toesloegen terwijl je lag te slapen is de shock nog groter.

Het duurt vaak jaren eer men over zo’n trauma heen is.

Onze hersenen hebben een beschermingsmechanisme waarbij allerlei gebeurtenissen worden verwerkt. Sommige gebeurtenissen zijn echter zo ingrijpend dat de herinneringen eraan op de meest onverwachte momenten opduiken. Slachtoffers ontwikkelen daardoor soms vermijdingsdrang. Door die vermijdingsdrang ontstaat vaak een onredelijke angst voor de plaats. We zien dat mensen niet meer thuis willen slapen. Die vermijdingsdrang kan de angst in stand houden. Het verwerken van ingrijpende gebeurtenissen is cruciaal. Naast heel specifieke angst kan er zich ook een vorm van paranoia ontwikkelen. Slachtoffers krijgen een verminderd vertrouwen in andere mensen. Die angsten kunnen gepaard gaan met nachtmerries en zelfs fysieke klachten. Slachtoffers worden prikkelbaar en gespannen, krijgen hoofdpijn en hartkloppingen.

DAT WIST JE NIET!
Tools of the trade

Wat je ook doet, je kan niet 100% voorkomen dat je een ongewenste bezoeker over de vloer krijgt. Zelfs de duurste sloten zijn niet veilig. Het is uiteraard wel zo dat duurdere sloten meestal moeilijker te openen zijn. Hoewel… neem eens een kijkje op http://www.ukbumpkeys.com en laat je verbazen. Ook het omzeilen van alarmsystemen is een fluitje van een cent voor geoefende inbrekers. Als de motivatie en kennis van de inbreker / woningovervaller groot genoeg is, dan zit hij binnen.

Het risico op inbraak is even hoog in de namiddag als in het tweede deel van de nacht (politie.be).

Preventie

Inbraakpreventie is een kwestie van gezond verstand.

Sluit je deuren en ramen. Dat lijkt een belachelijke tip maar als je weet dat er nogal
veel inbraken gebeuren waarbij de dader zich een toegang verschafte via een open deur of raam is het niet slecht om het toch even over het vanzelfsprekende te hebben. Een beetje meer aandacht besteden aan de kwaliteit van een achterdeur en het slot kan ook geen kwaad.

We kunnen onze preventieve maatregelen opdelen in twee belangrijke groepen:  gezond verstand gebruiken en beperken van menselijke fouten

Sluit af

Door jezelf een aantal gewoontes aan te leren beperk je het risico op het openlaten van toegangen. Maak er een gewoonte van om voor het slapengaan de achterdeur, ramen en voordeur te sluiten. Ook als je maar een paar minuten weggaat kan je beter ramen en deuren sluiten.

Sociale media

Leuke foto van je living op Facebook? Maak geen online catalogus van je waardevolle spulletjes of handige lay-out van je huis. Beperkt je profiel. Let ook een beetje op wat de kinderen plaatsen.

Screen

Als je iemand aanneemt om werken uit te voeren bij je thuis zorg dan dat je weet die je binnen haalt. Kijk eens op Facebook, zoek op Google.  Je doet er goed aan om een huishoudhulp aan te werven via een gereputeerd bureau.

Sleutelbeheer

Geef niet zomaar aan iedereen een sleutel. Hang geen labels aan je sleutels, laat je sleutels niet onbeheerd achter, dus ook niet onder een deurmat of bloempot in de voortuin. Hang je autosleutel niet bij je huissleutels. Een sleutelkastje is handig maar hou er rekening mee dat een geordend setje sleutels ook voor inbrekers interessant kan zijn.

Goede buren

Sociale controle is een goede zaak, wuif naar je nieuwsgierige buurman want hij zou wel eens diegene kunnen zijn die je op een dag komt vertellen dat een paar snode kerels je huis in de gaten hielden. Zelf een goede buur zijn is ook niet verkeerd. Zie je iets verdacht: meld het. Schrijf gerust eens een nummerplaat op. Als je in een rustige straat woont en je merkt iemand op die “out of place” is kan je hem aanspreken. Dat hoeft niet bedreigend te zijn, gewoon een begroeting is voldoende om te laten weten dat je hem hebt gezien.

Praat met je buren over verdachte zaken, spreek af om zulke zaken aan elkaar te melden. Zorg dat je het telefoonnummer hebt van de mensen uit je straat zodat je hen verwittigen als je iets verdacht ziet.

Bewoonde indruk

Af en toe eens een lamp laten branden, rolluiken laten ophalen als je lange tijd niet huis bent, je buren vragen om de brievenbus te legen…

Om tijdens lange afwezigheden toch bewoning te simuleren kan een simpel en goedkoop domotica systeem een oplossing bieden. Het Belkin WeMo systeem kan zelfs via Wifi vanuit het buitenland bediend worden met een smartphone.

Discretie

Spreekt voor zich dat een dure auto op de oprit eerder aanleiding zal geven dan een aftandse Lada. Als je een dure of populaire auto hebt leg je de sleutels zichtbaar en goed bereikbare en zichtbare plaats bij de ingang zodat de heren woningovervallers je niet hoeven te wekken…

Als je een nieuwe LCD, computer of ander duur speelgoed koopt let dan op dat je de dozen verscheurt en niet te pronken zet tot de vuil ophaling.

Een goed slot

De SKG, ofwel Stichting Kwaliteit Gevelbouw, is een onafhankelijke certificatie instelling in de bouwnijverheid dat de kwaliteit bewaakt van het productieproces en de producten. SKG sloten zijn ingedeeld in de verschillende categorieën.

1 SKG ster: standaard, 3 minuten inbraakwerend
2 SKG sterren: zwaar, 3 minuten zelfstandig inbraakwerend
3 SKG sterren: extra zwaar, 5 minuten zelfstandig inbraakwerend

Een aantal minuten inbraakvertraging lijkt weinig, maar dat is het niet. De praktijk wijst uit dat als een inbreker niet snel binnen komt hij vaak besluit om een andere woning te zoeken.

Degelijke materialen

Door degelijke materialen te kiezen bij de afwerking van je huis kan je al heel wat voorkomen. Het heeft weinig zin om een SKG slot in een aftandse deur te steken.

Licht

Veel licht schrikt een redelijk percentage snoodaards af. Kies voor een buitenmodel Led licht met bewegingsdetectie.

Verstop plaatsen beperken

Beperk haagjes en struiken waar mensen met snode plannen zich achter kunnen verstoppen om zo mee binnen te glippen. Hou een open zicht op je voordeur en garagepoort.

Alarmsysteem

Je hebt ze in alle prijsklassen. Als je een uitgebreid alarmsysteem koopt met buitensirene en verbinding met een meldkamer moet je bij een specialist aankloppen. Er zijn echter ook doe-het-zelf kits op de markt met GSM module waarbij je zelf een melding krijgt en op een smartphone, als je over gekoppelde camera’s beschikt zelfs kunt zien wat en gebeurt.

Camera’s

Camera’s zullen de geroutineerde inbreker, rondtrekkende bende of gemotiveerde woningovervaller niet afschrikken maar omdat ze betaalbaar zijn is een aankoop verantwoord. Voor nog geen 300€ heb je een goede basisset. Als je investeert in een camerasysteem investeer dan ook in een netwerk opslagsysteem en zet dat niet naast je pc. Een inbreker die uit is op je pc zal waarschijnlijk ook de externe harde schijven meenemen.

Zorg er ook voor dat je systeem correct geconfigureerd is. Bij de meeste systemen kan je de camerabeelden van buitenaf bekijken. Zorg dat jij de enige bent die bij je binnen kan zien, verander altijd het standaard paswoord. Elk merk heeft standaardinstellingen die gekend zijn door de pro’s.

Het plaatsen van een camera is soms onderworpen aan een aangifte bij de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer http://www.privacycommission.be/nl.

Deurketting

Een deurketting op een standaardappartementsdeur werkt niet, stevig model op stevige deur. Op stevige deuren kan je een eventueel wel een stevige deurketting gebruiken zorg dan wel voor een goede verankering in muur en deur. Beter dan een ketting is een kierstandhouder.

Videoparlofoon /deurspion

Helpt je om aanbellende ongewenste bezoekers buiten te houden.

Deurspie

Een wig of spie is wel handig. Een speciaal daarvoor gemaakt exemplaar met rubber onderkant houdt gemakkelijk een indringer buiten, zelfs als de deur op een kier staat.

Kopie belangrijke papieren

Zorg dat je een (fysieke) kopie hebt van je autopapieren en identiteitskaart. Bewaar de kopie niet op je PC (identiteitsdiefstal).

En het lijkt misschien evident maar zorg er ook voor dat je je nummerplaat kent zodat snel een signalement kunt geven aan de politie.

Merk en registreer je bezittingen

Graveren is niet altijd nodig, de meeste dure stukken hebben een serienummer. Maak foto’s. Zorg dat je een volledig dossier hebt.

Een kluis?

Neen, 2 of meer. Eentje die gemakkelijk bereikbaar is waarin je een kleine geldsom (noteer de nummers van de biljetten) en een hoopje nep juwelen stopt en een kluis waar je echte waardevolle spullen inzitten. Bij een overval geef je de inhoud van de eerste kluis.

Wat als iemand zich toegang wil verschaffen tot je woning als je thuis bent?

Jij bepaalt wie er bij je binnen mag. Behalve politie met een huiszoekingsbevel of een deurwaarder met een uitvoerbaar vonnis hoef je niemand binnen te laten. Zeker geen onbekende met een leuk verhaaltje.

Een echte politieambtenaar zal nooit langskomen met een gevatte dief of u alle waardevolle voorwerpen in huis laten tonen of uw portefeuille komen inkijken. Incassobedrijven, privédetectives en bewakingsagenten moet je nooit
binnenlaten.

Meteropnemers van nutsbedrijven hoef je niet binnen te laten. De nutsbedrijven zullen zich beroepen op hun eigen reglement om die toegang af te dwingen. De vraag is: wat zijn de gevolgen als je de meteropnemer niet binnen laat? In het slechtste geval afsluiting van diensten. Hoewel dat ook niet zomaar kan. Best is om even de site van
het nutsbedrijf te bekijken. Je kan eisen dat ze een meter opname aankondigen. Meestal gebeuren meter opnames trouwens op afspraak.

Politieambtenaren of meteropnemers moeten zich kunnen identificeren. Bekijk dat identificatiebewijs grondig. Kijk naar de naam en foto. De kaart zelf is even groot als een identiteitskaart, gemaakt van hard plastiek en voorzien van pasfoto, identificatienummers, naam en een aantal watermerken.

Daarnaast zijn ze meestal in een herkenbaar uniform en voertuig. Bij twijfel vraag je naar wie je kan bellen ter verificatie.

Als je alleen thuis bent en er staat iemand voor de deur die bij je binnen wil, en je vertrouwt het niet, wek dan de indruk dat je niet alleen bent. Roep iets in de zin van “ik kom meteen mannen, minuutje” in de richting van de woonkamer.

Als je iets moet halen laat mensen dan buiten wachten en doe de deur dicht. Neem je portefeuille of portemonnee nooit mee naar de deur. Je kan ook een klein geldbedrag ergens dicht bij de deur leggen.

Procedures

Ontwikkel procedures voor als er iemand voor je deur staat die binnen wil, voor als je iemand hoort inbreken en voor als er iemand binnen is. Hou rekening met hoe je hulp gaat vragen of zoeken.

Als je kinderen hebt is het belangrijk om hen te leren wat ze moeten doen als de bel gaat. Afhankelijk van hun leeftijd ga je ook noodprocedures oefenen.

En toch staat er iemand binnen…

Een kat, in dit geval eerder een rat in het nauw…

Soms is het verstandiger om de inbreker(s) te laten vluchten of zelf te vluchten. Je weet immers niet of je belager(s) gewapend zijn.

In het geval van een gewapende woningoverval kan je best meewerkend zijn.
Je moet er ook rekening mee houden dat je medebewoners het slachtoffer kunnen worden van je acties.

Onthou RAAK, Rustig blijven, Aanvaarden, Afgeven van geld en goederen, Kijk.

Hoe ben je meewerkend?

Het is je taak om jezelf en je gezin te beschermen, je doet wat de overvaller je vraagt, laat alles zo vlot mogelijk verlopen. Hoe sneller hij heeft wat hij wil, willen hoe sneller hij je huis uit is.

Als je naar iets moet grijpen om een opdracht uit te voeren zeg je best wat je gaat doen, je kan ook bevestiging vragen. “De sleutel zit in mijn zak, ik haal hem er uit, ok?”. Maak geen plotse of grote bewegingen.

Waar let je op?

Opvallende lichaamskenmerken, let op tattoo’s. Let op de taal, is het echt Engels? Let ook op de schoenen. Een inbreker of woningovervaller kan snel een jasje uitdoen en zijn bivakmuts uittrekken en zelfs weggooien maar schoenen verander je zomaar niet onderweg. Staar niet, de kans dat je een pistool of geweerkolf op je hoofd krijgt
is groot.

Dan toch vechten?

Vechten doe je enkel als het niet anders kan. “Ja, maar ik kan goed vechten”!

Prima, maar vechten moet echt een allerlaatste redmiddel zijn. Je vecht enkel als je eigen fysieke integriteit in gevaar is. Aan elke fysieke confrontatie zijn er risico’s verbonden.

Je tactieken en procedures moeten gericht zijn op het vermijden van een fysieke confrontatie. Gebruik je zelfzekerheid eerder om de inbreker te laten doen wat jij wil maar hou afstand, vraag hem om alles te laten liggen, zijn handen zichtbaar te houden en weg te gaan. Laat de rest over aan de politie.

Nathalie Heylen, instructeur zelfverdediging, psychologisch consulente.

Luc Van Laere, docent zelfverdediging