Wanneer het over zelfverdediging gaat komt vaak ook pepperspray ter sprake. Dat het een verboden wapen is wordt door de raadgevers van tafel geveegd met: “Stop het in je handtas. Hoeveel keer is je handtas al doorzocht?”. Punt is dat als je die peperspray gebruikt je per definitie aan het kortste eind trekt. En, je hebt hem toch in je handtas ter bescherming van jezelf en met de bedoeling hem te gebruiken, niet? En de wet? “Achja, liever een hoop shit met de wet dan een mes in m’n buik”, is vaak de laatste stuiptrekking van de raadgevers. Op zich kan ik daar wel ergens inkomen maar daarmee zitten we bij het tweede probleem: het ter beschikking brengen van de pepperspray. Dat ding zit dus in je handtas.
Frustratieagressie
Bij frustratieagressie is er vaak een benadering. De agressie verloopt in fases. Meestal is er aan het begin van de confrontatie niet eens sprake van zware verbale agressie. Door de toon van het gesprek merk je dat het verkeerd loopt. Als we, weliswaar kort door de bocht, een tactisch plan zouden moeten ontwikkelen tegen frustratieagressie dan zou dat zijn: handen naar boven brengen (veiligheidshouding), persoon respectvol aanspreken, bereidheid tot luisteren tonen, voorstel doen… en tijdens dat proces neem je de pepperspray. Daar heb je hem voor, niet?
De geagiteerde gesprekspartner ziet dat. Ben je dan aan’t de-escaleren? Of laat je dan zien aan de geagiteerde gesprekspartner dat hij beter niet dichterbij komt en lok je dan net agressie uit? Laat het er ons over eens zijn dat het in ieder geval geen de-escaleren is en dat is nu net hetgeen je zou moeten doen.
Dan blijft nog de vraag: vanaf wanneer ga je de pepperspray gebruiken? Als de agressor dichterbij komt of als hij z’n hand opheft? Kan je nog terug?
Stel dat je de geagiteerde gesprekspartner met de pepperspray in de hand aanmaant om zich koest te houden: “Stop met roepen of ik spuit die pepperspray in je gezicht”, dan maak je je strafbaar.
Art. 327. <W 04-07-1972, art. 1> Hij die, hetzij mondeling, hetzij bij een naamloos of ondertekend geschrift, iemand onder een bevel of onder een voorwaarde, bedreigt met een aanslag op personen of op eigendommen, waarop een criminele straf gesteld is, wordt gestraft met gevangenisstraf van zes maanden tot vijf jaar en met geldboete van honderd frank tot vijfhonderd frank. De bedreiging met een aanslag op personen of eigendommen waarop een criminele straf gesteld is, bij naamloos of ondertekend geschrift, zonder bevel of voorwaarde, wordt gestraft met gevangenisstraf van drie maanden tot twee jaar en met geldboete van vijftig frank tot driehonderd frank.
Je dreiging zou ertoe kunnen leiden dat je gesprekspartner, die tot nu toe geen enkel strafbaar feit pleegde (roepen is niet strafbaar), nu plots op je af komt. “Wat ga je doen, komaan, spuit dan!”, je aarzelt, hij geeft je een pak rammel. Hij zou in dit geval zelfs wettige zelfverdediging kunnen pleiten. Hij was kwaad, jij dreigde met een verboden wapen, hij nam het zekere voor het onzekere en wou je ontwapenen…
“Jamaar”… wat? Welk argument ga je inbrengen? Juridisch zit je met een hoop problemen. Je hebt een verboden wapen op zak en je gebruikt het. Het argument zelfverdediging is bijzonder betwistbaar. Achja, de wet kon je niks schelen? Lees dan even verder.
Predatoriale agressie
Bij predatoriale agressie is het meestal zo dat er, na een eventuele hinderlaag of afleiding een plotse aanval plaatsvindt. Je zal die pepperspray dan moeten nemen terwijl de aanval aan de gang is, terwijl je totaal gestresseerd bent, je fijne motoriek verloren is… succes. Er kan zoveel fout gaan, richten bijvoorbeeld.
Een occasionele raadgever zal je aanraden die pepperspray in de hand te houden. Dat lijkt een goed plan, er is echter één klein detail. Wanneer? Altijd dan toch want zo’n aanval kan op elk moment gebeuren.
Paranoia is vooral goed voor de verkopers van dit soort producten en psychiaters.
Er zijn nog een paar redenen om pepperspray links te laten liggen: wind bijvoorbeeld. Je zou niet de eerste zijn die zelf pepperspray in de ogen krijgt. en dan hebben we het nog niet over wat er kan gebeuren als een kind dat spul uit je zak of tas neemt.
En de kleurspray of kleurfoam?
Het verhaal van de kleurspray’s is gelijkaardig, alleen komt daar nog bij dat het hier over een onschadelijk product gaat waarbij je dus het risico loopt dat de agressor de rommel van z’n gezicht veegt en doorgaat met zijn plan. De kleurspray, marking spray’s of foams werden op de markt gebracht als alternatief voor pepperspray. De fabrikanten claimen dat ze een heel moeilijk te verwijderen verf spuiten en dat ze de agressor afschrikken of dat je door de kleurspray te spuiten de kans krijgt om te ontsnappen. Dat laatste is nog maar de vraag.
Het is trouwens niet zo dat je per definitie helemaal vrijuit gaat bij het gebruik van zo’n marking spray. En misschien maak je je agressor alleen maar bozer.
Enkele worst case scenario’s bij het gebruik van een spray
- Er zijn mensen die geen last hebben van pepperspray, je tegenstander is er zo ééntje
- Je verliest tijd en aandacht door je spray ‘boven te halen’ waardoor je je tegenstander de kans geeft om actie te ondernemen
- Je tegenstander / geagiteerde gesprekspartner ziet het bovenhalen van de spray als een agressie en valt je aan terwijl je spray nog niet helemaal gebruiksklaar is
- Je gebruikt de spray ’te snel’, omstaanders (vrienden van) zien dat als agressie en vallen jou aan
Conclusie
De feiten zijn: alles wat je wil inzetten als ‘wapen’ moet je trainen. Je moet nadenken over een procedure en daarmee op een realistische manier aan de slag gaan. Doe je dat niet dan maak je tijdens een stress situatie cruciale fouten. Sommige merken, zoals het bekende Sabre, verkopen inerte busjes (met vloeistof die dezelfde consistentie heeft als de pepperspray maar onschadelijk is), je zou het gebruik dus kunnen trainen maar…
Bij de EKMA raden we het gebruik van alledaagse voorwerpen aan. Iets waarvan je kan verantwoorden dat je het bij je hebt. We leren je de-escaleren op een correcte manier, we leren je die alledaagse voorwerpen op een correcte manier in te zetten en we laten je nadenken over de gevolgen.
Luc Van Laere
Wens je Krav Maga te volgen? Er zijn 2 opties: de gewone lessen en trainingen en de cursussen. Voor de gewone lessen en trainingen kan je gratis een aantal sessies meedoen na reservatie. Voor de cursussen is dat uiteraard niet mogelijk. Meer info over de cursussen staat hier.